PET SAĞLIĞI
KÖPEKLERİN SOĞAN YEMESİ TEHLİKELİ Mİ ?
Kabul etmek gerekir ki; köpekler genel olarak soğana özel bir ilgi duymazlar. Ancak haylazlıklarıyla bilinen ırka mensup köpeklerin, her ırktan özel mizaçlı bireylerin ve henüz genç sayılabilecek yaşlardaki köpeklerin sıra dışı davranışlar sergilemeleri hiç de olasılık dışı değildir. Bunun dışında ev yemekleri ile beslenen köpeklerin, iş yerlerinde artan yemeklerle doyurulanların veya çöp karıştıranların insan gıdalarının içeriğinde bulunması muhtemel soğan parçacıklarını farkında bile olmadan sindirim sistemlerine dahil etmeleri çok mümkündür.
Soğanın pişmiş ya da işlenmiş olması fark yaratmayacaktır. Neticede özellikle servis edilmese bile, doğrudan ya da dolaylı yollardan köpeklerin soğan yemeleri ihtimal dahilidedir. Tahminlerin aksine söz konusu sakınca köpeklerin mide veya sindirim sistemleriyle ilgili değildir. Sorunların başlangıcı ilk olarak kanda gerçekleşecektir. Fazla detaylandırmadan açıklamak gerekirse; soğan basitçe kırmızı kan hücreleri olarak bilinen eritrositlerin içerisinde yer alan hemoglobini oksidasyona uğratarak soğan zehirlenmesi olarak anılan hadiseye yol açar.
Hemoglobin, içerisinde demir elementi bulunan, kana rengini veren, oksijeni ve karbondioksiti bağlamak ve dolayısıyla taşımakla görevli çok özel bir yapıdır. İşlevi; akciğerler aracılığı ile solunan havadaki oksijeni, besinlerden enerji elde etmek amacıyla ihtiyacı olan tüm doku ve hücrelere taşımak ve metabolizma artığı olarak açığa çıkan karbondioksiti yine solunum organlarına götürmektir. Hemoglobinler soğan tarafından okside edildiğinde başkalaşarak işlevsiz veya oksijen taşıma kapasitesi çok düşük kitleler haline gelirler.
Eritrositlerin içerisinde mikroskopla tespit edilebilen bu yapılar sağlıklı köpeklerde de normal olarak az miktarda görülebilirler fakat söz konusu durumda sayıları sorun yaratacak düzeylere erişir. Kırmızı kan hücrelerinin yani eritrositlerin ömürleri azalır, buna mukabil üretilme hızları sabit kaldığından bir süre sonra kanda olması gerektiği kadar eritrosit bulunmaz, sonuçta halk arasında kansızlık olarak bilinen anemi baş gösterir ve dokulara yeterli oksijen ulaştırılamaz. Soğan zehirlenmesiyle yüzyüze gelen köpeklerde sürekli yorgunluk, hızlı kilokaybı ve kırmızı idrar ile hemolitik anemilerin başlıca görsel belirtilerinden olan soluk, bazende mavimsi ağız ve diş eti mukozası manzarası ortaya çıkar.
Tabii ki kaşla göz arasında ağzına bir parça soğan atan her köpek zehirlenecek anlamına gelmez. Zehirlenmenin şiddeti, belirli bir sürede tüketilen soğan miktarıyla ve köpeğin kilosuyla doğru orantılı olarak değişkenlik gösterir. Bir seferde yüksek miktarda soğan yiyen bir köpekte bir ila iki gün içerisinde aniden, her gün az miktarda sürekli soğan tüketen bir köpekte haftalar sonra yavaş yavaş anemi semptomları ortaya çıkacaktır. Bir defaya mahsus az miktarda soğan yiyen bir köpekte ise hiçbir sorun yaşanmayacaktır. Sebebi sabit ciddi bir durumla karşı karşıya kalındığında vakit kaybetmeden veteriner hekiminize müracat etmeniz hayati önem taşır. Erken teşhis akabinde mide içeriğinin boşaltılması gibi basit bir müdahale dahi köpeğinizin hızla sağlığına kavuşmasına hizmet edecekken, tersi bir durumda kan nakli kaçınılmaz olabilir. İyisi mi siz siz olun soğanları köpeklerin ulaşamayacağı bir yerde muhafaza edin.
– Veteriner Hekim Ahmet Geyik –
