Sevimli kasabalarıyla küçük bir Yunan adası

Uzunluğu 40km olan Susam’a 3 gün yeterli

Samos, İzmir Kuşadası kıyılarından feribotla yaklaşık ortalama 1,5 saat uzaklıkta. Girit ve Midilli’ye oranla çok küçük bir ada. Sabah saatlerinde Kuşadası limanından çıktığımız deniz yolculuğu sona erdiğinde valizlerimizi alıp adanın en eski ve üç yıldızlı oteli olan, limanın hemen karşısındaki Otel Samos’un yolunu tutuyoruz. Kötü bir otel baştan söyleyeyim. Kısa süre kalacağımız tüm adalarda merkezde otel bulmayı tercih ediyoruz ki adayı daha kısa sürede gezebilelim.

Samos’ta taksi bulmanız pek mümkün değil sayıları çok az.  Genellikle motor veya küçük arabalar kullanıyorlar. Toplu taşımanın da geniş aralıklarla tarifeleri var, hatta ada yollarında kaldığım süre içinde hiç otobüs görmedim. Adaya gitmeye karar verdiğiniz an internetten araba kiraladık ki adayı rahatça dolaşalım. Zaten adanın bir uçtan bir uca en uzun mesafesi 40 km. Dolayısıyla yarım günde dur- kalk adayı keyifle dolaşabiliyorsun.

Ada küçük ama dolaşılacak bol miktarda manastır, müzesi var. Turkuaz deniziyle ve bol plajları olan bir ada. Pisagor yani Pythagorion, Kokkari, Marathokampos ve Manolates gibi mutlaka görülmesi gereken kasabalarına ulaşım arabayla çok kolay. Yollarda karışınıza çıkan tüm plajlarda mola verip denize girin ve yola öyle devam edin. Yanınıza mutlaka deniz ayakkabısı alın çünkü genel olarak taşlı bir denizi var.

Köylerin içinde en sevdiğim ve beni Samos’a tekrar götürebilecek iki yer oldu. Bunlardan biri dağ yamacında kurulmuş ufacık ve sımsıcak bir köy olan Manolates, diğeri de muhteşem denizi ve kartpostal görüntüsündeki yerleşimiyle Kokkari. Manolates’e dağları tırmanarak, orman içinden geçerek ulaşıyorsunuz.

Adada Pythagorion köyünün çarşısına da alışveriş için biraz zaman ayırın çünkü burası gördüğünüz tüm köylerden daha keyifli bir alışveriş imkanı sağlıyor.

Küçük adanın minicik dünyasını keşfedin

Samos adasının şehir merkezi küçük bir bölümden oluşuyor. Dar ve denize paralel olan sokakların ilkinde çarşı bulunuyor. Bu dar ve uzun sokakta yürüş yaparak sağlı sollu dükkanları keşfetmek mümkün. İki, üç dükkanda bir restoran, kafe, büfe, küçük pastaneler ve bakkallar var. Hem deniz sefası, hem de yemek diyorsanız tüm kumsallarda restoran da bulunmakta.Tıpkı diğer Yunan adaları gibi. Pithagorio, Psili Amos, Kol Marathokampou sahil bölgelerindeki plajların bazıları ve hepsinde güzel restoranlar yer almakta. Adanın en kalabalık yeri olan Kokari bölgesindeyse restoran konusunda seçenek çok. Bol içecek ve yiyeceklerin karşılığında kişi başına ödeyeceğiniz rakamsa 10 ila 20 euro arası.

Tüm Yunan adaları ortak bir menüde buluşuyor

Sabahları otelde kahvaltı yaptınız yaptınız. Aksi takdirde adada alışık olduğumuz domates, peynir, zeytinli bir kahvaltıyı hiç hayal etmeyin. Zaten erken saatlerde bulabileceğiniz açık kafe sayısı bir elin parmakları kadar. Yunan adalarında sabahları bulabileceğiniz en özel şey ballı, taze meyveli yoğurt. Adalarda gün  filtre kahve ya da frappe ile başlıyor. Belki yanına fırından yeni çıkmış bir poğaça…

Gelelim öğle ve akşam yemeklerine.

Yunan adalarında restoran yemekleri ortak bir menüde buluşuyor. Bu tam olarak şu demek oluyor; her gittiğiniz yerde Hariatiki, Mousakka, Pastitsio, Gigantes plaki ve makarna çeşitlerini bulabilirsiniz.

Samos’ta İzmir börülcesini her menüde görmek mümkün. Ekmek yeme alışkanlığınız yoksa bilin ki burada tehlikedesiniz. Geleneksel yöntemle bir önceki hamurdan maya alınarak hazırlanan özel somun ekmekleri çok güzel. Aynı fırından çıkıp tüm adaya dağıtılıyor. Sarı renkli bu ekmekler kalın kabuklu. Masaya oturur oturmaz bu ekler sarımsak ve zeytinyağıyla yağlanmış olarak ikram ediliyor. Eğer sarımsakla aranız iyi değil ise o zaman kritikos dakos ile yemeğinize başlayın. Kritikos dakos; esmer ekmek üzerine rendelenmiş domates ve feta peyniri ile hazırlanan bir çeşit kanepe. Yunan salatası yani Choriatiki (hariatiki okunuyor) her restoranın küçük farklılıkla hazırladığı içinde temel olarak salatalık, domates ve kuru soğan bulunan geleneksel salataları. Bir anlamda Yunan usulu çoban salatası. Bu salataya genel olarak enfes bir zeytinyağı ve bol kekik eşlik etmekte. ‘Saganaki’ peynir kaşkavaldan yani bir çeşit gravyer peynirinden yapılmakta. Toprak güveçlerde altına incecik patatesler döşenerek hazırlanan ‘musakka’ (patlıcan musakka) ve yine güveçte hazırlanan karides ile giganes plaki (iri beyaz fasulye pilaki) denenmeye değer lezzetler.

Her dönem bulunabilen ‘Horta’ mevsim yabani otlarıyla hazırlanan ot haşlama. Hortayı her adada ve her restoranda zeytinyağı ve limonla lezzetlendirip ılık olarak servis ediyorlar. Yunan usulü etli dolmaları pek severim ama bu adada denediklerimi pek beğenmedim. Makarnalarını da… Balık pişirme konusunda da çoğu adanın gerisindeler, ancak deniz ürünleri iyi hazırlanıyor. 

Deniz ürünlerini pişirmeyi iyi biliyorlar

Adada deniz ürünleri oldukça bereketli; deniz kestanesi, midye, kalamar, karides, ahtapot bol miktarda hemen her yerde bulunuyor. Balık pişirme konusunda benim açımdan sınıfta kalsalarda, sardalya gibi küçük balıkları çok güzel marine edip, kalamar ve ahtapot gibi deniz ürünlerini mükemmel pişiriyorlar. 

Yunanistanda chtapodi (ahtapot) farklı bir yöntemle işlemden geçiyor. Malum ahtapot yumuşatılmadan pişirilip yenilenemeyen bir deniz ürünü. Bunun için köpük çıkarana kadar büyük bir kayaya vurarak iyice dövüldükten sonra deniz suyunda yıkanır. Buraya kadar tüm ahtapotlara uygulanan standart da bu zaten. Ancak Yunan işi ahtapot daha sonra, temiz ve güneş alan bir yere asılarak 3-4 gün kurutuluyor. Derisi soyulmadan vantuzlarıyla mangal ateşinde pişirilip, bol zeytinyağı, sirke ve kekikle servis ediliyor. Bu şekilde hazırlanan ahtapot, piştiğinde deniz kokusuyla dolu damağınızda eriyor. Hem diri kalıyor hem de yumuşacık oluyor. 

Kalamarakia (kalamar) ise hem dolma, hem ızgara, hem de tava olarak yapılmakta. Garides (karides) içine atılan uzoyla feta peyniri ile güveçte defne yaprağı ile lezzetlendirilip karabiber serpilerek domates soslu veya sadece sarımsaklı olarak hazırlanıyor. Midye ise ya Saganaki (güveç) tarzında hazırlanıyor veya pilavlarda kullanılıyor. Kısacası Samos deniz ürünlerini sevenler iyi bir yer. Tabi deniz ürünü dışında seçenekleriniz de var. Dana etinden, ev usulü kuzu haşlama ve anne işi taze patates kızartmalarına kadar hemen her yemeklerini seveceksiniz.